Onlangs is een verlaging van de stikstof- en fosfaatplafonds voorgesteld. Om deze verlaging te bereiken is tevens het voorstel om bij de overdracht van varkens-, pluimvee-, en fosfaatrechten 30% af te romen. Veel van de huidige uitzonderingen blijven bestaan. Belangrijk verschil is dat ook bij wijzigingen in een samenwerkingsverband of zeggenschap, ook zonder wijziging van het KVK-nummer, afgeroomd kan worden. Daarnaast is het voorstel om wel (weer) af te gaan romen bij een ‘volledige bedrijfsoverdracht’.  De datum van inwerkingtreding is nog niet bekend. De streefdatum is ‘zo snel mogelijk’, maar uiterlijk 1 januari 2025.

Voorstel onderdeel ‘Plan van aanpak mestmarkt’

De gepubliceerde ontwerpwijziging maakt onderdeel uit van het ‘Plan van aanpak mestmarkt’.

Verlaging stikstof- en fosfaatplafonds

In de voorstellen worden de stikstof- en fosfaatplafonds in overeenstemming gebracht met de derogatiebeschikking. In het voorstel zijn ook de sectorale plafonds opgenomen. Het is de bedoeling dat de verlaagde plafonds per 1 januari 2025 ingaan overeenkomstig de derogatiebeschikking.

Stikstof- en fosfaatplafonds, in miljoen kg

Bereiken via afroming

Om onder de voorgestelde mestplafonds te komen zal de productie verlaagd moeten worden. Om deze productieverlaging te bereiken is het volgende voorgesteld:

• Afroming bij overdracht van fosfaatrechten verhogen van 10% naar 30%.
• Bij overdracht van varkens- en pluimveerechten ook af te romen met 30%.
• De uitzonderingen, waarbij geen afroming wordt toegepast, beperken.

Afroming productierechten 30%

In het voorstel is opgenomen dat bij een overdracht alle productierechten (varkens-, pluimvee-, fosfaatrechten) met 30% worden afgeroomd. De uitzonderingen die bij de afroming van fosfaatrechten gelden blijven bestaan en worden ook van toepassing op varkens- en pluimveerechten. De rechten worden niet afgeroomd bij:

• Een overdracht naar bloed- en aanverwanten t/m de 3^de
• Een overdracht naar een echtgenoot of geregistreerd partner.
• Een overdracht van losse rechten door erfopvolging.

Eén keer afroming bij lease

Bij (ver)lease van fosfaatrechten binnen een kalenderjaar wordt alleen bij de ‘heenlease’ afgeroomd. Het is de bedoeling dat dit ook gaat gelden voor varkens- en pluimveerechten. In een onlangs gepubliceerde Kamerbrief is aangegeven dat in het wetsvoorstel wordt opgenomen dat bij jaarlijkse lease van- en naar hetzelfde bedrijf maar één keer per vijf jaar af wordt geroomd. Dit gaat alleen gelden voor varkens- en pluimveerechten.

Afromingsvrije lease alleen bij fosfaatrechten

De afromingsvrije lease van maximaal 100 kg blijft alleen gelden voor fosfaatrechten.

Ook afroming mogelijk bij bedrijfswijzigingen en volledige bedrijfsoverdracht

Op dit moment wordt, als gevolg van een eerdere uitspraak, bij een volledige bedrijfsoverdracht geen afroming toegepast. Zie het bericht Fosfaatrechten: geen korting meer bij wijziging rechtsvorm. Met de voorgestelde wetswijziging wordt deze mogelijkheid ingeperkt. Het is de bedoeling dat wordt afgeroomd als de ‘landbouwer’ die het bedrijf voert wijzigt. Dit betekent dat onder andere ook afgeroomd kan worden bij:

• Een wijziging van rechtsvorm. Het gaat hier om alle rechtsvormen.
• Een wijziging van de samenstelling van een rechtsvorm.
• Een wijziging van directe of indirecte (overwegende) zeggenschap in het bedrijf.
• Verkoop van een volledig bedrijf.

Ook zonder nieuw KVK-nummer

Ook als het KVK-nummer gelijk blijft kan, bijvoorbeeld in bovenstaande situaties, worden afgeroomd.

Uitzonderingen

Ook voor bovenstaande situaties zijn in het voorstel uitzonderingen beschreven. Deze uitzonderingen zijn nog niet volledig uitgekristalliseerd en kunnen ook nog verder uitgewerkt worden.

Samengevat is in bovenstaande situaties geen sprake van afroming als er bloed- of aanverwanten (t/m 3^e graad) bij betrokken zijn of wanneer de oorspronkelijke landbouwer beherende vennoot wordt bij de inbreng van het bedrijf in een samenwerkingsverband of rechtspersoon.

Waarschijnlijk ook geen afroming bij ontbinding

Bij ontbinding van een samenwerkingsverband van natuurlijke personen, waarbij een voormalige vennoot/maat (een deel van) het bedrijf voortzet, vindt waarschijnlijk ook geen afroming plaats. Dit is niet direct uit het wetsvoorstel te halen maar in de toelichting (pagina 11) is dit omschreven.

Procedure & inwerkingtreding

Het is de bedoeling dat het wetsvoorstel dit najaar door de Tweede Kamer wordt behandeld. Na goedkeuring moet de Eerste Kamer haar goedkeuring geven. Daarna volgt de inwerkingtreding met eventuele aanpassingen. Het doel is om de voorgestelde wijzigingen ‘zo snel mogelijk’ in werking te laten treden. De kans is groot dat dit niet eerder dan 1 januari 2025 lukt.

Advies

De voorgenomen wetswijziging voorziet in veel situaties een (hogere) afroming van productierechten. De exacte uitwerking is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat in meer situaties afroming gaat plaatsvinden. Bij een voorgenomen bedrijfswijziging of verkoop is het van belang te overwegen of het zinvol is de wijziging/transactie voor de inwerkingtreding plaats te laten vinden. Het gaat hierbij met name om verkoop, overdracht of een bedrijfswijziging naar een derde en als er sprake is van een BV.

Bron: Component Agro