De juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en werkenden.

Schijnzelfstandigheid betekent kort gezegd dat iemand zich presenteert als zelfstandige terwijl er volgens het arbeidsrecht sprake is van een dienstverband. Door zulke contracten aan te bieden, verstoren opdrachtgevers het gelijke speelveld en gaat de opdrachtgever (oftewel de werkgever) zijn verplichtingen uit de weg naar de Belastingdienst en de werkende toe. De wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) draagt eraan bij dat werkgever en werknemer gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor afspraken over en de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie.

1 januari 2025: Einde handhavingsmoratorium: de belastingdienst gaat controleren op schijnzelfstandigheid en evt. boetes opleggen

Eerder berichten wij er al over en het houdt veel ondernemers bezig: vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst handhaven op schijnzelfstandigheid. Het zogenaamde handhavingsmoratorium komt dan te vervallen. Er is nog wel een overgangsjaar aangekondigd om werkgevers meer tijd te geven. Tevens gaat de Belastingdienst geen modelovereenkomsten meer goedkeuren.

Wat gaat de Belastingdienst onderzoeken?

Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst vaker toetsen of iemand daadwerkelijk zelfstandige is.

Welke punten onderzoekt de Belastingdienst in het kader van schijnzelfstandigheid:

• de aard en duur van de werkzaamheden;
• de wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald;
• de inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht;
• het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren;
• de wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen is tot stand gekomen;
• de wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd;
• de hoogte van deze beloningen; (men is bezig met een wetsvoorstel waarin staat dat een uurtarief van lager dan € 33 wijst op een dienstbetrekking)
• de vraag of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel en financieel risico loopt;
• de vraag of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen (het ondernemerschap/”ondernemersrisico”) en
• het gewicht dat toekomt aan een contractueel beding (voorbeeld: er is opgenomen dat een opdrachtnemer zich mag laten vervangen, maar dat komt in de praktijk in die functie niet voor).

Het is aan de Belastingdienst om te stellen én te bewijzen dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en dus loon. De Belastingdienst zal daarbij de hiervoor genoemde punten nalopen. Belangrijk – en dat maakt het tegelijkertijd ingewikkeld – is dat daarbij niet doorslaggevend is of aan een punt niet wordt voldaan; het gaat om de totale afweging van alle feiten en omstandigheden van het specifieke geval en afhankelijk daarvan slaat de weegschaal door naar ‘in dienstbetrekking’ of ‘buiten dienstbetrekking’. Bijvoorbeeld: het feit dat de werkzaamheden zijn ingebed is op zich onvoldoende om daaruit de conclusie te trekken dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en dus loon.

De Belastingdienst heeft onlangs gepubliceerd hoe zij met de beoordeling van arbeidsrelaties om willen gaan.  Toelichting Beoordeling arbeidsrelaties  te vinden onder: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/themaoverstijgend/brochures_en_publicaties/toelichting-beoordeling-arbeidsrelaties 

Geen goedkeuring meer op modelovereenkomsten

Ook is aangegeven dat  de Belastingdienst geen modelovereenkomsten meer gaat goedkeuren omdat modelovereenkomsten vooraf geen zekerheid kunnen geven over het werken buiten dienstverband. Dit hangt namelijk af van hoe er in de praktijk wordt gewerkt, niet van wat er in een contract staat. Overigens mogen lopende modelovereenkomsten wel worden afgemaakt.

Risico’s schijnzelfstandigheid

Vanaf volgend jaar kleven er dus meer risico’s aan verkeerde kwalificaties van zzp’ers. Arbeidsrechtelijke risico’s zijn onder meer dat de overeenkomst een arbeidsovereenkomst of uitzendovereenkomst is, mogelijk zelfs voor onbepaalde tijd. Het risico bestaat dat het zzp-loon het (bruto) werknemersloon kan worden, en in sommige gevallen zelfs het nettoloon. Dat kan financieel behoorlijk in de papieren lopen.

Daarnaast hebben onterecht aangemerkte zzp’ers mogelijk recht op pensioen én zijn opdrachtgevers mogelijk verplicht tot nabetaling van pensioenpremies. Voor deze personen kan het ontslagrecht ook integraal worden toegepast en mogelijk kan dan ook andere arbeidsrechtelijke wetgeving van toepassing zijn.

Daarnaast zijn er een aantal belangrijke fiscale risico’s bij een verkeerde kwalificatie, zoals naheffing van loonheffingen, verzuim- en vergrijpboetes. Wel heeft de Belastingdienst aangegeven dat het eerste jaar geen vergrijpboetes zullen worden uitgedeeld, mits kan worden aangetoond dat een ondernemer “stappen zet” tegen schijnzelfstandigheid.

Werkgevers moeten er ook rekening mee houden dat sociale zekerheidspremies niet kunnen worden verhaald op de werknemer.

Het is daarom essentieel om als ondernemer op de hoogte te zijn van de precieze regels met betrekking tot het inhuren van zelfstandigen – of voor de zzp’er het verhuren als zelfstandige- om ook “stappen te zetten” als hiervoor aangegeven.

Wat kun jij als ondernemer doen?

Het is belangrijk om nu je zaken inzichtelijk te maken:

• Controleer en beoordeel je lopende contracten die worden gebruikt bij in- of verhuur van zzp’er; kijk daarbij vooral ook naar de feitelijke uitvoering in de praktijk !
• Gebruik de webmodule beoordeling arbeidsrelatie te vinden onder: https://beoordelingarbeidsrelatie.nl/ om te toetsen of jouw ingehuurde zzp’ers of  jij als zzp’er  aangemerkt worden als schijnzelfstandigen.
• Leg vast wat je hebt onderzocht en wat de conclusies zijn (zodat je kunt aantonen dat en welke stappen je hebt gezet.
• Bij constatering van schijnzelfstandigheid: stel nieuwe contracten op en pas feitelijke uitvoering zonodig aan, overweeg de persoon in dienst te nemen of kies ervoor de opdracht op te schorten.

Bilanx kan je geen uitsluitsel geven of in een bepaalde situatie wel of geen sprake is van dienstbetrekking of ZZP’er omdat die vraag afhankelijk is van alle feiten en omstandigheden en vooral de uitvoering van schriftelijke afspraken. Bovendien is niet duidelijk wat voor de Belastingdienst de doorslag zal geven.

Bilanx kan wel met je meedenken en tips geven over hoe de lopende contracten en werkzaamheden in te richten. Belangrijk is vooral te letten op de feitelijke uitvoering.

Vragen? Neem contact op met uw klantadviseurs of contactpersoon.

Heeft u behoefte aan een klantenavond over dit onderwerp, meld dit dan via info@bilanx.nl

Bij voldoende belangstelling zullen wij op korte termijn een avond organiseren.