De voorwaarden voor de eco-activiteit ‘groene braak’ zijn per 2024 gewijzigd, evenals de lijst met toegestane gewassen. Onlangs is meer duidelijkheid gekomen over de uitleg van de voorwaarden, met name over wat wel en niet toegestaan is in de ‘9-maanden periode’ (braakperiode). Zo geldt er, naast het verbod op bemesten en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ook een verbod op ‘productie’ in deze braakperiode. Daarnaast is nu duidelijk in welke situaties grasland ingezet kan worden voor de eco-activiteit ‘groene braak’.

Voorwaarden eco-activiteit ‘groene braak’

Bij de eco-activiteit ‘groene braak’ gelden de volgende voorwaarden:

• Er wordt een voor ‘groene braak’ toegestaan gewas als hoofdteelt geteeld.
• Het perceel / de strook is minimaal 3 meter breed.
• In de periode van 31 mei t/m 31 augustus is de oppervlakte voor minimaal 80% bedekt met een toegestaan gewas. Het gewas moet tot het einde van de braakperiode blijven staan.
• Minimaal 9 aaneengesloten maanden is het gebruik van meststoffen, chemische gewasbeschermingsmiddelen en/of biociden niet toegestaan. Dit is ook niet toegestaan als het gewas na deze periode blijft staan. Dit betekent o.a. dat het gewas niet doodgespoten mag worden. Mechanisch vernietigen na de braakperiode is wel toegestaan.
• Beweiden en/of oogsten van het betreffende gewas is het gehele jaar niet toegestaan.
• De eco-activiteit ‘groene braak’ is niet toegestaan op een bufferstrook.

Resultaatverplichting bij bedekking 80%

Vanaf 31 mei moet er sprake zijn van een bedekking van tenminste 80%. Dit betekent dat een gewas tijdig ingezaaid moet worden om op deze datum aan de bedekkingseis te kunnen voldoen.

Mengsel van gewassen

Een mengsel van toegestane gewassen is toegestaan. Een toegestaan gewas mag ook gemengd zijn met niet-toegestane gewassen, mits het toegestane gewas overwegend aanwezig is (> 50%). Hierbij geldt een resultaatverplichting.

Inzaai of spontane opkomst

Het inzaaien van het toegestane gewas is niet verplicht. Ook kan met ‘spontane opkomst’ aan de voorwaarden worden voldaan.

Spontane opkomst: praktisch gezien vaak agrarisch natuurmengsel

Bij spontane opkomst moet uiteindelijk één van de toegestane gewassen geteeld worden, waarbij het gewas voldoende bedekking heeft. Het is de vraag of dit in de praktijk gaat lukken.

Vaak zal bij spontane opkomst een mengsel van diverse gewassen ontstaan. Een dergelijk mengsel kan op twee manieren meetellen:

• Het mengsel bestaat uit meer dan 50% uit een toegestaan gewas.
• In het mengsel is geen enkel gewas voor meer dan 50% aanwezig. In dat geval kan voldaan worden aan de definitie van een agrarisch natuurmengsel: ‘een mengsel van verschillende gewassen waarbij geen van de gewassen overwegend aanwezig is’.

Uitleg ‘9-maanden periode’

In de Uitvoeringsregeling GLB 2023 is alleen opgenomen dat het in de ‘9-maanden periode’ (braakperiode) niet is toegestaan om te bemesten en chemische gewasbeschermingsmiddelen en/of biociden te gebruiken. RVO geeft echter aan dat in deze hele braakperiode ook productie niet is toegestaan, ook niet het oogsten van een voorteelt en het inzaaien of aanplanten van een volggewas. Hieronder staan enkele aandachtspunten over ‘groene braak’ en een uitwerking van de uitleg van RVO.

Aangesloten periode binnen kalenderjaar

De aaneengesloten braakperiode moet binnen het kalenderjaar plaatsvinden. Op zijn vroegst begint deze periode op 1 januari en duurt dan t/m 30 september. De periode moet uiterlijk 1 april beginnen en duurt dan t/m 31 december.

Gewas laten staan in braakperiode

Een voorwaarde is dat het gewas voor groene braak t/m 31 augustus een bedekking heeft van tenminste 80%. Daarnaast moet het gewas gedurende de gehele braakperiode blijven staan. Dit betekent dat het gewas tenminste t/m 30 september moet blijven staan (als de braakperiode op 1 januari is gestart). Na 31 augustus is een bedekking van 80% niet meer verplicht. Het is niet verplicht om het gewas al bij de start van de braakperiode in te zaaien.

Grondbewerkingen in de braakperiode

Alleen grondbewerkingen ten behoeve van de inzaai van een gewas voor groene braak zijn toegestaan in de braakperiode.

Gewas voorgaande jaar: oogsten uiterlijk 31 maart

Als op een perceel, dat dit jaar ingezet wordt ingezet voor de eco-activiteit ’groene braak’, nog een gewas staat dat vorig jaar is ingezaaid of aangeplant, dan moet dit gewas uiterlijk 31 maart worden geoogst als de braakperiode op 1 april start. Oogsten in de braakperiode is immers niet toegestaan.

Werkzaamheden voor opvolgende teelt pas na braakperiode

Omdat het ‘braakgewas’ gedurende de gehele braakperiode moet blijven staan, mag het inzaaien of aanplanten van een volggewas pas na de braakperiode plaatsvinden. Dit geldt ook voor de benodigde grondbewerking.

Bestaand grasland en ‘groene braak’

De eco-activiteit ‘groene braak’ mag niet op een perceel worden toegepast dat het voorgaande jaar blijvend grasland was.

Tijdelijk grasland omzetten naar groene braak nu mogelijk

Vanaf 2024 zijn diverse gras-groenbemesters toegevoegd aan de lijst toegestane gewassen voor de eco-activiteit ‘groene braak’. Hierdoor kan tijdelijk grasland nu omgezet worden naar een toegestaan gras-groenbemester als gewas voor groene braak. Uiteraard moet wel aan de overige voorwaarden van de eco-activiteit ‘groene braak’ en de omschrijving van het gewas worden voldaan.

Eerst vernietigen tijdelijk grasland niet nodig

Het tijdelijk grasland kan zonder vernietiging omgezet worden naar een gras-groenbemester. De gras-groenbemester moet als hoofdteelt (met bijbehorend gewascode) worden opgegeven.

Eco-activiteit ‘groene braak’ als NPA

De eco-activiteit ‘groene braak’ kan als ‘niet-productief areaal’ (NPA) worden ingezet in het kader van GLMC 8. De waarde van de eco-activiteit telt dan echter niet mee.

Niet interessant

Gezien de versoepelingen voor GLMC 8, die onlangs zijn ingevoerd, is het niet interessant om groene braak in te zetten als niet-productief areaal (NPA). Het is interessanter om de GLMC 8-eis in te vullen met ander NPA (zoals sloten en landschapselementen) aangevuld met bijvoorbeeld vanggewassen.

Bron: Component Agro